استلا مک کارتنی، یکی از طراحان برجسته دنیای مد، دغدغه زیادی در رابطه با محیط زیست دارد. به حدی که این احساس مسئولیت و دغدغه او برای محیط زیست در طراحی یکی از فروشگاه های برند استلا مک کارتنی نیز نمود پیدا کرده است.

در فروشگاه پرچم دارش در لندن، این طراح بریتانیایی در مورد نگرانی هایش از کار طراحان دیگر صحبت کرده و توضیح می دهد که چرا توجه به مباحث توسعه پایدار و حرکت هایی که در این زمینه در دنیای مد شروع شده و استفاده از مواد و لوازمی که برگرفته از این مفهوم هستند مهم است.

اگر هر فردی در دنیای مد محصولی را با ذهن آگاهی (Mindfulness) و در نظر گرفتن اصول توسعه پایدار تولید کند، دیگر در این زمینه مشکلی نخواهد بود ولی مسئله این است که این کار انجام نمی شود.

در فروشگاه برند استلا مک کارتنی که در خیابان اولد باند (Old Bond) لندن بازگشایی شده، عناصر مختلفی برگرفته از دوران کودکی استلا و والدین مشهورش به کار رفته است. پدر او، پل مک کارتنی، یکی از اعضای گروه موسیقی بیتلز (Beatles) و مادرش، لیندا مک کارتنی، نیز آهنگساز، عکاس و یکی از فعالان حقوق حیوانات بود.

فروشگاه برند استلا مک کارتنی

استلا مک کارتنی سعی کرده تا در طراحی فروشگاهش در هر یک از جزئیات به کار رفته در فضا روشی برگرفته از توسعه پایدار را پیاده سازی کند. به عنوان مثال، او از مانکن هایی ساخته شده از مواد تجزیه پذیر زیستی (Boidegradable Mannequins) استفاده کرده که از مواد بیوپلاستیک که از مشتقات نیشکر تولید شده اند تهیه شده اند. همچنین سیستم هایی برای فیلتر کردن هوا در فروشگاه خود تعبیه کرده تا تمیزترین هوای ممکن را در لندن فراهم کند.
به عقیده مک کارتنی، نیاز است تا قوانین جدیدی برای طراحان در زمینه توجه به محیط زیست در نظر گرفته شود. استلا امیدوار است که فروشگاه برند استلا مک کارتنی در لندن بتواند الگویی در زمینه این حرکت برای طراحان دیگر باشد. مک کارتنی از سایر طراحان دعوت می کند تا در این تغییرات و جریان با او همراه شوند. به عقیده او وضع قوانین جدید در این زمینه می تواند به این روند سرعت بخشد زیرا بسیاری از افراد در این زمینه فاقد احساس مسئولیت لازم بوده و مشوق خاصی برای تشویق آن ها نیز در این زمینه در نظر گرفته نشده است.

به نظر می رسد که وجود این قوانین مرتبط می تواند مردم را برای داشتن عملکردهای بهتر و منطبق با اصول توسعه پایدار در کسب و کار خود به خوبی تشویق کند. از طرف دیگر، به آن ها انگیزه لازم را می دهد تا محصولاتی تولید کنند که برای سیاره زمین و حیواناتی که با ما در آن زندگی می کند بهتر باشد. به این ترتیب می توان از تخریب سیاره زمین جلوگیری کرد.

استلا مک کارتنی در تحقیقی که بنیاد الن مک ارتور (Ellen MacArthur Foundation) انجام داد مشارکت کرد تا بتواند فعالان صنعت مد را به بازنگری در روش های تولیدی پارچه که می توانست سبب کم کردن پسامندهای ایجاد شده در این فرآیند شود، دعوت کند. این ترکیب عمل گرایی و ایده آل گرایی از جمله ویژگی های بارز شخصیتی استلا مک کارتنی است.

استلا می گوید که همواره به عنوان طراح و در زمانی که مشغول ایده پردازی برای طرحی جدید هستم به سیاره مان نیز فکر می کنم. در حالیکه به سادگی صرفاً می توانم در منزل خود نشسته و از مواد غذایی که در حیاط خانه ام تولید می کنم تغذیه کنم و اقدامی در زمینه محیط زیست انجام ندهم.
مک کارتنی تلاش زیادی برای ترویج استفاده از مواد اولیه مبتنی بر توسعه پایدار در صنعت فشن می کند. طراحی لباس های مهمانی عروسی پرنس هری و مگان مارکل، استلا را به سر تیتر خبرهای بسیاری از رسانه ها تبدیل کرد. در این میهمانی لباس مگان مارکل را در مراسم پذیرایی و لباس های آمال کلونی (Amal Clooney) و اپرا وینفری (Oprah Winfrey) را استلا طراحی کرده بود. او امیدوار بود که در این مراسم، نمایش کاربرد مواد اولیه دوستدار محیط زیست (Eco-Friendly) توسط او در طراحی لباس ها در صحنه ای جهانی بتواند تأثیر ماندگاری بر افراد بگذارد و منجر به کاربرد بیشتر این مواد توسط خانه های فشن سراسر دنیا شود.

لباس آمال کلونی در عروسی سلطنتی از ویسکوز پایدار (Sustainable viscose) تهیه شده بود. ویسکوز محصول درخت هایی است که سالیانه ۱۵۰ میلیون رأس از آن ها به دلیل مصارف مختلف در صنعت فشن بریده می شوند. یعنی در واقع حجمی از این درخت ها که هر ساله برای تولید پارچه های سلولزی و ویسکوز بریده می شوند تقریباً به اندازه ۴۸ زمین فوتبال پر از درخت است. به عنوان جایگزینی برای این امر که فعالیتی دوستدار محیط زیست نیز باشد، استلا مک کارتنی با کانوپی که سازمانی عام المنفعه در این زمینه است همکاری می کند. آن ها درصدد هستند تا بتوانند پالپ های خام کاربردی برای تولید این پارچه های سلولزی را از جنگل های پرورش یافته بر اساس توسعه پایدار در سوئد تهیه کند.

مک کارتنی حدود سه سال زمان گذاشت تا این درخت های رشد کرده بر اساس اصول توسعه پایدار را پیدا کند. او مواد اولیه حاصل از این درخت ها را با ماشین های ریسندگی بافته و تبدیل به ویسکوز می کند. او برای آموزش این موارد زمان زیادی گذاشت و با مقاومت های بسیاری مواجه شد ولی استقامت ورزید و اکنون این کار در حال اجرا است.

استلا از تمام طراحان می خواهد که ویسکوزی که در طرح لباس های خود استفاده می کنند را با این نوع جدید ویسکوز جایگزین کنند. او معتقد است که اگر او توانسته که این کار را انجام دهد دیگران نیز قادر به انجام آن خواهند بود.
اشتیاق مک کارتنی برای توسعه پایدار برگرفته از پدر و مادرش است. او معتقد است که علاقه شدید او به فشن و مباحث توسعه پایدار به پدر و مادر گیاهخوارش مرتبط است که او را در مزرعه ای در اسکاتلند بزرگ کردند.

استلا می گوید که از سنین خیلی کم علاقه اش به فشن و طراحی لباس را بروز داد. بعضی از خاطرات دوران کودکی او مربوط به زمانی است که در اتاق لباس پدر و مادرش می نشست و لباس های مربوط به گروه موسیقی آن ها (Wings) را تماشا می کرد. کفش های پاشنه بلند و لژ دار مادرم یا کت های خاص پدرم برایم بسیار جذاب بود.

او هرگز از محصولات حیوانی در طرح های خود استفاده نکرده است. او اشاره می کند که همواره گیاهخوار بوده و همین باعث شده تا همواره به این فکر کند که چرا باید حیوانی را برای تولید کفش بکشد در حالیکه حاضر نیست برای خوردن این کار را بکند؟ به عقیده او این کار از لحاظ اخلاقی ریاکارانه است.

ممکن است هر کدام از کیف های مک کارتنی در فروشگاه هایش مانند چرم طبیعی به نظر برسند ولی هیچ کدام از آن ها چرم طبیعی نیستند. بلکه از چرم های گیاهی برای ساخت آن ها استفاده شده است.

در طراحی فروشگاه استلا مک کارتنی، پدرش پل نیز به او کمک کرده است. به نظر می رسد که استلا علاوه بر اشتیاق بیش از اندازه ای که به توسعه پایدار و نجات سیاره زمین دارد، علاقه وصف ناشدنی به معماری نیز داشته باشد. او مدیریت تیم طراحی فروشگاهش در خیابان ۲۳ اولد باند لندن را به عهده داشت و توانست یک ساختمان درجه ۲ متعلق به قرن ۱۸ را به فروشگاهی جذاب چهار طبقه تبدیل کند که تجربه ای منحصر به فرد از معماری بوده و با پله هایی از جنس استیل خمیده مزین شده است.

در طراحی این فروشگاه اشاره های متعددی به پدر و مادر استلا وجود دارد و پدرش در طراحی آن همکاری زیادی با او داشته است. در کنار این اشاره ها، المان هایی از دوران کودکی استلا در این فروشگاه وجود دارند. به عنوان مثال، تخته سنگ هایی از مزرعه خانوادگی آن ها در اسکاتلند به فروشگاه آورده شده و بر کف زمین آن قرار داده شده که خزه های زنده بر روی آن ها در حال رشد هستند. این تخته سنگ ها تضاد جذابی را با دیوارهای روشن فروشگاه که از فوم های بازیافت شده تهیه شده اند و میزهای سیلیکونی نارنجی رنگ و قفسه های چوبی دست دوم ونیزی در فضا ایجاد می کنند.

در فروشگاه برند استلا مک کارتنی دستگاه پخش موسیقی قدیمی پل مک کارتنی در طبقه چهارم در بخش لباس های مردانه قرار داده شده و بازدید کنندگان می توانند موسیقی های او را از طریق این دستگاه پخش کنند. همچنین اسپیکرهای داخل فروشگاه که در پشت آیینه ها و در سقف راهرو تعبیه شده اند، یکی از قطعه های موسیقی منتشر نشده گروه بیتلز را پخش می کنند.

استلا می گوید که بر خلاف بسیاری از افراد معمولی، صدا نقش بسیار مهمی در زندگی من داشته است. او ادامه می دهد که تمایل دارد از هر قشری از مردم صرف نظر از وضع مالی یا نژادشان به فروشگاه او بیایند. هر فردی می تواند به این فروشگاه بیاید و نیازی نیست که چیزی بخرد. فقط می خواهم که به فروشگاه برند استلا مک کارتنی آمده و این فروشگاه و فضای آن را تجربه کرده و به موسیقی که در آن در حال پخش شدن است، گوش کند.

فروشگاه برند استلا مک کارتنی در شهر لندن

نقطه مرکزی و تمرکز (Focal Point) این فروشگاه، نرده های فلزی آن هستند که منجر به بحث های زیادی بین اعضای تیم استلا مک کارتنی شدند. چرا که حضور این راهرو و نرده ها سبب شده تا این بخش از فضای فروشگاه به بخشی بلااستفاده برای فروش تبدیل شود. همکارانش به استلا پیشنهاد کردند تا راه پله را کوچک تعبیه کند تا بتواند نهایت استفاده را از فضا برای فروشگاه خود ببرد ولی استلا این پیشنهاد را نپذیرفت. زیرا معتقد بود که فضای کافی برای فروشگاه و اجناس آن در نظر گرفته شده است.

استلا می گوید که معماری یکی از مهم ترین علایق های من است و من معماری این فضا را خود بر عهده گرفته بودم. معمولا فقط تا حدی از معماری در فضای فروشگاهی بهره برده می شود که به هدف اصلی فروشگاه یعنی مجاب کردن افراد به خرید صدمه نزند ولی این نکته برای من چندان مهم نبود.

استلا مک کارتنی امیدوار است که المان های پایداری که در فضای فروشگاه جدیدش استفاده کرده و در سراسر فضای آن قابل مشاهده هستند بتواند سایر طراحان را نیز برای توجه بیشتر به محیط زیست مجاب کند.

به گفته او این کار چندان آسان نبود و هدف او ایجاد نمونه و مثالی برای سایرین در این زمینه است. شاید این کار و مسیر سخت و خسته کننده به نظر برسد ولی ما به آن اعتقاد و باور داریم و این کار را با تمام سختی ها و مشکلات آن انجام داده و هیچ گاه متوقف نمی شویم.

برای اطلاع از آخرین اتفاقات دنیای مد و طراحی در خبرنامه فیوشکا عضو شوید.

* عکس ها برگرفته از وب سایت رسمی Stella McCarthney هستند.