شروع یک کسب‌وکار جدید نیاز به تعهد، پشتکار و سخت کوشی دارد. ولی این موارد برای قدم گذاشتن در مسیر پرچالش کارآفرینی کافی نیست. آنچه که یک کارآفرین موفق را از سایرین متمایز می‌کند داشتن مدل ذهنی مناسب است. در این مطلب از وب سایت فیوشکا، مدل ذهنی کارآفرین که نقش تعیین کننده‌ای در موفقیت یا شکست دارد را بررسی می‌کنیم.
تعریف مدل ذهنی
مدل ذهنی در واقع منشاء رفتارهای ما است. این مدل ذهنی نوع حرف‌هایی که می‌زنیم، تفسیرهایی که می‌کنیم و مواردی را که به آن‌ها توجه می‌کنیم یا آن‌هایی را که توجهی به آن‌ها نداریم و برایمان اهمیتی ندارد را مشخص می‌کند.
به این ترتیب، الگوهای تفکری که معمولا برای حل مسئله از آن‌ها استفاده می‌شود را مدل ذهنی گویند. این مدل‌ها اغلب نمایشی ساده از حقایق بوده و برای فهم بهتر موضوع مورد استفاده قرار می‌گیرند. به بیان دیگر، کل حقیقت نیستند.
مدل ذهنی ما مشخص می‌کند که چگونه یک مسئله را تعریف کرده یا چه نامی برای آن مسئله تعیین می‌کنیم. به همین ترتیب، شیوه‌ای که برای حل مسئله انتخاب می‌کنیم نیز مطابق با مدل ذهنی ما خواهد بود.
در واقع، مدل ذهنی همان عینکی است که به چشم خود زده و از پشت آن دنیا را می‌بینیم و برای دیگران تعریف می‌کنیم. ذهن ما خام و خالی نبوده و پر از پیش فرض‌ها، تجربه‌ها، خاطره‌ها و رویداد‌ها است. بر اساس این موارد، مدلی از دنیا را برای خود متصور می‌شویم و مطابق این مدل آدم‌های اطراف، دنیای اطراف، مشکلات و چالش‌های اطراف و رویدادهای مختلف را تبیین و تفسیر می‌کنیم.
موفقیت در بسیاری از موارد صرفا وابسته به رفتار یک فرد نیست، بلکه مدل ذهنی آن فرد است که سبب موفقیتش شده است. مدل ذهنی می‌تواند جهان ما را کوچک یا بزرگ کرده و دامنه اقدامات و انتخاب‌های ما را گسترده یا محدود کند.
این مدل‌های ذهنی انواع مختلفی داشته و مفیدترین نوع آن‌ها ساختارهای الگوریتمی و خلاقیت متنوعی هستند که می‌توان به واسطه آن مشکلات مختلف را به خوبی تعریف و برطرف کرد.
مدل ذهنی کارآفرین چگونه است؟
در مطلب چرا کارآفرینی عنوان کردیم که افراد به دلایل و انگیزه‌های مختلفی وارد مسیر کارآفرینی می‌شوند. ولی آنچه که می‌تواند نقش عمده و مهمی در موفقیت و شکست کسب‌وکارها داشته باشد، مدل ذهنی موسس آن‌ها است.
اگر کارآفرینی را فرآیند خلق، توسعه و اداره کسب‌وکار خود تعریف کنیم، آن‌‌گاه مدل ذهنی کارآفرین وابسته به نحوه تفکر موسس این کسب‌وکار است. این نحوه تفکر و نگرش به نوبه‌ی خود نقش بسیار مهمی در دستیابی به اهداف کسب‌وکار دارد.
مدل ذهنی یک کارآفرین چگونه است
نحوه فکر کردن یک کارآفرین است که به او این امکان را می‌دهد تا با چالش‌ها مقابله کند، بتواند تصمیم درستی بگیرد و مسئولیت نتایج ایجاد شده را به طور کامل قبول کند. این مدل ذهنی سبب می‌شود تا کارآفرین همواره این نیاز که باید مهارت‌های خود را تقویت کند حس کرده، از اشتباهاتش درس بگیرد و در مسیر تحقق ایده‌هایش تلاش کند.
کارآفرینان موفق، از چالش، اشتباه و شکست استقبال کرده و به این موارد همانند فرصت‌هایی برای رشد می‌نگرند. با بهره‌گیری از این فرصت‌ها، مهارت‌های جدیدی آموخته که می‌تواند در موفقیت آینده‌شان موثر باشد.
در فرآیند اداره یک کسب‌وکار داشتن مدل ذهنی مناسب درست مانند دستیابی به اهداف فروش یا ایجاد مدل کسب‌وکاری مناسب حائز اهمیت است. کارآفرینان هم مانند سایر افراد ممکن است در این مسیر دچار شک و تردید شوند ولی مهارت مدیریت این شک و تردیدهاست که موفقیت را در سفر کارآفرینی برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد.
آیتم‌های تشکیل دهنده مدل ذهنی کارآفرین
تا این‌جا گفتیم که مدل ذهنی نقش بسیار مهم و پررنگی در موفقیت یک کارآفرین دارد. عینکی که کارآفرین با آن دنیا و شرایط کسب‌وکار خود را دیده و ارزیابی می‌کند در نهایت تعیین کننده موفقیت یا شکست او خواهد بود.
مدل ذهنی یک کارآفرین موفق از ۸ آیتم تشکیل شده است. این آیتم‌ها شامل:
- ابتکار و اتکاء به خود
- نگاه به آینده
- خلاقیت و نوآوری
- تفکر انتقادی و توانایی حل مسئله
- ارتباطات و همکاری
- ریسک پذیری
- انعطاف پذیری و تطابق پذیری
- توانایی شناسایی فرصت
برای قدم گذاشتن در مسیر کارآفرینی نیاز است تا مانند یک کارآفرین فکر و رفتار کنیم. برای این منظور باید مدل ذهنی مناسب یک کارآفرین را داشته باشیم.
چهار ویژگی مهم مدل ذهنی کارآفرین
هر کارآفرین شخصیتی کاملا متمایز دارد. هیچ دو کارفرآینی را نمی‌توان یافت که مانند هم فکر و رفتار کنند. در عین حال و با داشتن این شخصیت‌های متمایز، هر کارآفرین ممکن است مسیر متفاوتی را برای موفقیت طی کند.
با این وجود، ویژگی مشترک کارآفرینان موفق، داشتن مهارت‌هایی خاص است که به آن‌ها در حل مسائل و مشکلات مختلف کمک کرده و این توانایی را به آن‌ها می‌دهد تا بر موانع موجود در این مسیر غلبه کرده و بتوانند در حیطه فعالیت خود موفقیت کسب کنند. این مهارت‌ها شامل:
۱– مهارت غلبه بر شک و تردید
ما به عنوان یک کارآفرین باید روش درست فکر کردن را یاد بگیریم. به این ترتیب، کوچ یا مربی کسب‌وکار خود خواهیم بود. موفقیت در کارآفرینی به این مهارت نیاز دارد که بتوانیم افکار خود را به خوبی کنترل کرده و بر شک و تردیدی که نسبت به خود داریم غلبه کنیم.
با این وجود، به آسانی می‌توان با شکست‌ها و ناامیدی‌های احتمالی در هر نقطه از مسیر پرچالش کارآفرینی مواجه شد.
۲– مسئولیت پذیری
داشتن روحیه و مدل ذهنی کارآفرین ایجاب می‌کند که مسئولیت خود را در مورد نتایج حاصله و تمامی فعالیت‌های کسب‌وکار به خوبی بپذیریم. زمانی که اوضاع به خوبی پیش نمی‌رود مسئولیت بر عهده ما است و همه منتظر عکس‌العمل ما هستند. حتی اگر نتایج کاملا تحت کنترل ما نبوده و از دایره کنترل ما خارج باشند.
داشتن تفکر و مدل ذهنی کارآفرین نیازمند پذیرش مسئولیت و اجتناب از ارائه هر‌گونه توجیه برای کمرنگ نشان دادن عواقب مشکل است. بر عکس، علاوه بر پذیرش مسئولیت نیاز است تا اقداماتی برای از بین بردن مسئله انجام شود.
۳– تاب آوری
در مسیر راه اندازی یک کسب وکار، بروز مشکل و مسئله اجتناب ناپذیر است. فارغ از ابعاد کسب‌وکار باید پذیرفت که هر مدیری ممکن است اشتباه کند.
تاب آوری از ویژگی‌های یک کارآفرین
یکی دیگر از جنبه‌های مهم مدل ذهنی کارآفرین، تاب آوری است. داشتن این مهارت برای کارآفرینی ضروری است.
این مهارت به کارآفرین کمک می‌کند تا بعد از یک شکست، شرایط را به حالت عادی باز گردانده و دوباره به شرایط متداول و نرمال باز گردد. این‌گونه، کسب‌وکار شرایط ثابتی خواهد داشت و اطمینان مورد نیاز به لیدر در میان اعضای تیم به مرور زمان به وجود خواهد آمد.
۴– علاقه‌مند به تجربه کردن
به عنوان یک مدیر یا کارآفرین نیاز است تا تصمیم‌های سختی را در مسیر کارآفرینی اخذ کنیم. طبیعی است که در مورد بسیاری از فعالیت‌های کسب‌وکار تجربه کافی نداشته باشیم. مثلا اطلاعات کافی در زمینه محصول جدید، طرح کسب‌وکار یا تکنیک‌های حل مسئله و … نداشته باشیم.
ولی علاقه به کسب تجربه سبب می‌شود تا از امتحان کردن نترسیم و در این مسیر هر روز تجربه‌ای جدید و تازه کسب کنیم. هر روز باید محصول جدیدی را در بازار تست کرده، روش قیمت گذاری یا پروموشنی خاص را ارزیابی کنیم و از گروه مشاوران خود بازخورد دریافت کنیم. حتی ممکن است با تجربه رها کردن ایده‌ای که برای اجرای آن اشتیاق زیادی داشتیم نیز مواجه شویم.
همه این موارد تجربه هستند و کارآفرین بودن نیازمند تجربه کردن همه این‌ها است. تمامی این تجربه‌ها لذت بخش بوده و علاقه به این تجربه‌ها یکی از جنبه‌های مدل ذهنی کارآفرین است.
در مراحل مختلف کسب‌وکار باید مدل ذهنی متفاوت داشت
مدلی که برای ساخت یک کسب‌وکار در اغلب شتاب دهنده‌های کسب‌وکار مورد استفاده قرار می‌گیرد دارای سه مرحله زیر است:
۱- ایده پردازی Ideation
۲- رشد Incubation
۳- مقیاس پذیری Scaling
کارآفرین با یک مدل ذهنی ثابت نمی‌تواند در این سه مرحله موفق عمل کند. برای موفقیت در کارآفرینی نیاز است تا در هر یک از این فاز‌ها یا مراحل نحوه تفکر خاصی اعمال شود. در واقع، هر یک از این مراحل نیازمند الگوی خاص و متمایزی برای فکر کردن است.
اطلاعات حاصل شده در هر یک از این مراحل متفاوت است. بنابراین، شیوه تحلیل و ارزیابی این اطلاعات نیز باید متفاوت باشد. با داشتن مدل ذهنی متفاوت در هر یک از این مراحل، کارآفرین می‌تواند تا حدودی در شرایط پر از ابهام و عدم قطعیت شروع کسب‌وکار خود دوام بیاورد.
در خبرنامه وب سایت فیوشکا عضو شوید تا از آخرین مطالب مرتبط دنیای مد و فشن اطلاع پیدا کنید.
