برای پاسخ دادن به سوال چرا کارآفرینی در وب سایت فیوشکا، ابتدا به تعریف مفهوم کارآفرینی پرداخته و سپس دلایل و انگیزه‌های مختلفی که افراد برای قدم گذاشتن در مسیر کارآفرینی دنبال می‌کنند را بیان می‌کنیم.
کارآفرینی چیست؟
برای تعریف کارآفرینی ابتدا به مفهوم این واژه می‌پردازیم. این واژه در واقع ریشه‌ای لاتین دارد. در زبان لاتین به این واژه Entrepreneurship می‌گویند. که از دو کلمه Entre که در زبان فرانسوی به معنای میان است و Prendre که به معنای متقبل شدن یا گرفتن است تشکیل شده است.
در واقع، به افرادی که ریسک را متحمل می‌شوند کارآفرین گفته می‌شود. حال این ریسک می‌تواند میان خریدار و فروشنده باشد یا ریسک ایجاد کسب‌وکاری امکان پذیر یا قابل رشد (Viable).
تعریف کیست
از این تعریف می‌توان نتیجه گرفت که کارآفرینی در اغلب موارد با تحمل ریسک همراه است. البته میزان ریسکی که یک کارآفرین در راه اندازی کسب‌وکار خود تحمل می‌کند در یک طیف قابل اندازه‌گیری است. بسته به میزان نوآوری و تازگی ایده که کارآفرین اجرایی می‌کند میزان ریسکی که متحمل می‌شود نیز متفاوت است.
البته درست است که تحمل ریسک یکی از ویژگی‌های اصلی برای کارآفرین شدن است ولی برای یک کارآفرینی موفق نیاز است تا میزان حساب شده‌ای از ریسک را تحمل کرد.
تفاوت کارآفرین و مخترع
در ادامه مطلب چرا کارآفرینی و برای روشن شدن بهتر موضوع بهتر است تا تفاوت دو واژه کارآفرین (Entrepreneur) و مخترع (Inventor) را بیان کنیم.
مخترع در حقیقت محصول یا خدماتی را که قبلاً وجود خارجی نداشته است، از صفر اختراع یا کشف می‌کند. در حالیکه، کارآفرین با ادغام و ترکیب کردن (Assemble) منابعی که در اختیار دارد اقدام به راه اندازی یک کسب‌وکار می‌کند.
منابعی (Resources) که یک کارآفرین به این منظور مورد استفاده قرار می‌دهد شامل: منابع مالی (سرمایه)، نیروی انسانی، استراتژي، بیزنس مدل، قدرت تحمل ریسک و … است. به عبارت دیگر، کارآفرین این منابع را با هم ترکیب کرده تا کسب‌وکاری قابل رشد و امکان‌پذیر را ایجاد کند.
به عبارت دیگر، کارآفرین با استفاده از منابعی که از قبل موجود است اقدام به کارآفرینی می‌کند و هنر او در ترکیب و تخصیص بهینه این منابع و خلق کسب‌وکاری جدید با استفاده از این منابع است. در حقیقت، او چیزی را از صفر خلق یا کشف نمی‌کند، بلکه صرفا منابع را اقدام کرده و از ترکیب آن‌ها کسب‌وکاری را از نو ایجاد می‌کند.
چرا کارآفرینی؟
افراد به دلایل و انگیزه‌های مختلفی وارد مسیر کارآفرینی می‌شوند. این که یک کارآفرین چرا کارآفرینی می‌کند دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد.
دنیای قبل و بعد از شروع یک کسب‌وکار کاملا متفاوت است. کارآفرین، بعد از وارد شدن در این مسیر با شرایط و چالش‌های مختلف و متفاوتی مواجه می‌شود. لزوما این شرایط قبل و بعد، بهتر یا بدتر نیست بلکه صرفا با هم قابل مقایسه نیستند.
همان طور که در تعریف تفاوت کارآفرین و مخترع نیز گفتیم، در جریان کارآفرینی فرد کارآفرین منابع مختلف را برای دستیابی به هدفی مشخص با هم ترکیب می‌کند تا کسب‌وکاری امکان پذیر و قابل رشد ایجاد کند. همین امر، مسیر شروع یک کسب‌وکار را با شرایط قبل از آن متفاوت کرده و فشار زیادی را متحمل کارآفرین می‌کند.
برای پاسخ دادن به سوال چرا کارآفرینی باید دلایل و انگیزه‌های یک فرد از کارآفرینی را بررسی کرد. این انگیزهها و دلایل متفاوت می‌توانند نقش مهمی در مسیر کارآفرینی یک فرد داشته باشند. در عین‌حال، این انگیزه ها و دلایل می‌توانند نقش پررنگی در تصمیم‌گیری فرد در ادامه مسیر کارآفرینی داشته باشند.
از طرف دیگر، مدل کسب‌وکار و مدل درآمدی بر اساس این انگیزهها و دلایل می‌توانند در ادامه مسیر شروع یک کسب‌وکار دچار تغییرات جدی شوند.
افرادی که انگیزه‌های متفاوتی برای شروع کسب‌وکار خود دارند در ادامه مسیرهای متفاوتی را برای کارآفرینی خود دنبال می‌کنند.
انگیزهها و دلایل متداول برای کارآفرینی
همان طور که در بخش قبلی برای پاسخ دادن به سوال چرا کارآفرینی بیان کردیم، افراد به دلایل و انگیزه‌های مختلفی وارد دنیای بیزنس می‌شوند. بخش عمده این عوامل انگیزاننده در زیر بیان شده اند:
۱- مدیر خود بودن
یکی از دلایل متداولی که افراد برای شروع کسب‌وکار خود عنوان می‌کنند، مدیر یا رئیس خود بودن است. البته ممکن است این گونه برداشت شود که کارآفرینان به سختی کنترل شدن را پذیرفته یا کار تیمی کردن با آن‌ها سخت است چون کنترل پذیر نیستند ولی در واقع چنین نیست.
مدیر خود بودن انگیزه ای برای شروع کسب‌وکار
یک کارآفرین تمایل دارد تا رئیس یا مدیر خود باشد. زیرا یا این اشتیاق را سالیان سال در خود پرورانده که شرکت و کسب‌وکار خود را داشته باشد یا از کارکردن در محیط‌های کاری سنتی خسته شده است. او به دنبال ساخت فضایی جدید و کار کردن در آن است که مطابق میل خود باشد.
محیط‌های کاری سنتی این دسته از کارآفرینان را محدود کرده و اجازه پیاده سازی آن چه را که در ذهن خود دارند به آن‌ها نمی‌دهد. بنابراین، تصمیم می‌گیرند تا کسب‌وکاری را راه اندازی کرده و ایده‌های خود را به جای اجرایی کردن برای دیگران، برای خود در آن پیاده سازی کنند.
به عبارت دیگر، انگیزه اصلی این دسته از کارآفرینان برای شروع یک کسب‌وکار، داشتن کنترل و اختیار برای اجرایی و پیاده کردن آن چیزی است که در ذهن خود متصور هستند. بدون این که برای این منظور نیاز به کسب اجازه و هماهنگی با افراد دیگر داشته باشند.
کارآفرینانی که به دنبال راه اندازی کسب‌وکار با انگیزه مدیر یا رئيس خود بودن هستند، هدفی شخصی یا حرفه‌ای دارند که برای اجرایی کردن آن نیاز است تا خود مدیر خود باشند.
اگر از این دسته از کارآفرینان بپرسید چرا کارآفرینی را انتخاب کرده اند، قطعا پاسخ خواهند داد که به دنبال مدیر خود شدن بوده و از کار کردن در محیط‌های کاری سنتی خسته شده اند.
۲- دنبال کردن ایده‌های خود
دلیل یا انگیزه دیگری که بر اساس آن افراد اقدام به شروع کسب‌وکار خود یا کارآفرینی می‌کنند، دنبال کردن ایده‌های خود است. این دسته از افراد، اغلب افرادی باهوش هستند که به خوبی می‌توانند فرصت‌های موجود را تشخیص داده و تقاضای ایجاد شده در بازار برای یک محصول یا خدمات جدید را به خوبی شناسایی کنند.
از طرف دیگر، علاقه وافری برای دیدن موفقیت آن محصول یا خدمات در بازار داشته و به دنبال تحقق ایده‌های خود هستند. این دسته از افراد ممکن است در محیط کاری خود با این ایده‌ها مواجه شده ولی از آن جایی که فضای سنتی کاری اجازه پیاده سازی این ایده‌ها را به آن ها نداده و مشکلات زیادی در مسیر نوآوری ایجاد می‌کند نتوانند آن‌چه را که در ذهن خود است به خوبی پیاده سازی کنند.
اگر از این دسته از کارآفرینان بپرسید چرا کارآفرینی را برگزیده اند قطعا پاسخ خواهند داد که اشتیاق و تعهد داشتن به ایده شان انگیزه‌ای برای اقدام به راه اندازی کسب‌وکار است. برای این دسته از کارآفرینان، خلق کردن اهمیت زیادی دارد. این که بتوانند یک فرصت پنهان را به کسب‌وکاری آشکار تبدیل کنند برایشان بسیار لذت بخش است.
این دسته از کارآفرینان، این فرصت‌ها را علاوه بر فضای کاری، در فضاهای تفریحی، سرگرمی یا حتی زندگی روزمره خود نیز ممکن است شناسایی کنند. در این شرایط، کارآفرینان ضمن انجام این فعالیت‌های روزمره ممکن است نیازی را برای یک محصول یا خدمات جدید در بازار احساس کنند که هم‌اکنون موجود نیست.
البته این ایده باید به میزان خوبی قابلیت اجرایی شدن (Viablity) داشته باشد تا بتوان آن را به کسب‌وکاری با قابلیت رشد مناسب تبدیل کرد. به این ترتیب، با اختصاص زمان و انرژی زیاد این دسته از کارآفرینان این ایده خود را به کسب‌وکاری تمام وقت یا پاره وقت تبدیل می‌کنند.
پاسخ چرا کارآفرینی برای کارآفرینان سریالی اغلب در این دسته از انگیزهها و دلایل قرار می‌گیرد.
۳- ایجاد تغییر
یکی دیگر از دلایل و انگیزاننده‌های قوی که کارآفرینان مختلف در پاسخ به سوال چرا کارآفرینی برای راه اندازی کسب‌وکار خود به آن اشاره می کنند، ایجاد تغییر در محیط است. این دسته از کارآفرینان، مشکلی را در محیط اطراف خود تشخیص داده و اشتیاق وافری برای حل این مشکل و ایجاد تغییر شرایط دارند.
آن‌ها با انجام این تغییر-حال کوچک یا بزرگ- به دنبال تبدیل کردن دنیا به جای بهتری برای زندگی کردن برای بقیه افراد هستند.
برای این دسته از کارآفرینان، سود مالی ناشی از راه انداختن کسب‌وکار صرفا وسیله‌ای برای پیشبرد اهدافشان بوده و هدف نیست. لذت آن‌ها در تغییر مثبتی است که در محیط اطراف خود ایجاد کرده و سبب بهبود شرایط می‌شود.
۴- پولدار شدن
پولدار شدن نیز دلیل یا انگیزه دیگری برای افراد برای راه اندازی کسب‌وکار خود یا کارآفرینی است. البته در غالب موارد این انگیزه برای بسیاری از افراد ثانویه بوده و دلیل اصلی نیست. به این ترتیب، اگر از خیلی از کارآفرینان سوال کنید چرا کارآفرینی را انتخاب کرده اند، صرفاً تعداد کمی از آن‌ها ممکن است پاسخ دهند که وارد این مسیر شدند که پولدار شوند.
در بسیاری از کسب‌وکارها، میزان درآمد ناشی از راه اندازی کسب‌وکار برای فرد کارآفرین نسبت به کارمندی تفاوت قابل توجهی ندارد. البته این شرایط برای یک کارآفرین معمولی حاکم است و ممکن است کسب‌‌وکارهایی با درآمدهای بسیار بیشتر یا کمتر از این میزان نیز در صنایع مختلف فعال باشند.
شروع کسب‌وکاری جدید این شرایط را برای کارآفرین ایجاد می‌کند که به درآمدهای آینده‌ای که ممکن است این کسب‌وکار برای او ایجاد کند امیدوار باشد. کسب‌وکارهای موفق، پس از سال‌ها فعالیت ممکن است درآمدهای فزاینده‌ای را برای موسسان خود فراهم کرده باشند ولی آن چه که در میان کارآفرینان موفق مشترک است و به آن اذعان دارند این است که پول برای هیچ‌کدام از آن‌ها دلیل و انگیزه اصلی کارآفرینی نبوده است.
حتی بسیاری از این کارآفرینان موفق عنوان می‌کنند که میزان درآمدهای آن‌ها نیز نمی‌تواند معیار مناسبی برای ارزیابی میزان موفقیت آنان باشد. آن‌ها به دنبال ساخت کسب‌وکاری موفق، ایجاد ارزش برای کلیه ذی‌نفعان و مشاهده موفق شدن ایده اولیه خود هستند.
علاوه بر این چهار دلیل اصلی برای کارآفرینی، دلایل دیگری نیز برای راه اندازی کسب‌وکار بیان شده که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱- تأثیر محیطی
بسیار شایع است که در دورانی خاص، علاقه افراد به شروع کسب‌وکار به شدت افزایش می‌کند. به عبارت دیگر، کارآفرینی مد می‌شود.
این دسته از افراد تحت تأثیر شرایط محیطی و دیدن سایرین که اقدام به شروع کسب‌وکار کرده اند، خود نیز بدون داشتن هرگونه برنامه‌ای قبلی و انگیزه و اشتیاقی قوی، کسب‌وکاری را برای خود راه اندازی می‌کنند تا به نوعی از قافله عقب نیافتند.
انگیزه مادی برای چرا کارآفرینی
اگر از این دسته از کارآفرینان سوال شود چرا کارآفرینی را انتخاب کرده اند، ممکن است هیچ پاسخ مشخصی نداشتنه باشند یا انگیزه خود را به صورت ظاهری در دسته‌های دیگر قرار دهند.
البته هستند افرادی که تحت تأثیر جبر محیطی نیز اقدام به شروع کسب‌وکار می کنند. این دسته از افراد به دلایلی مانند اخراج شدن از شغل قبلی یا مهاجرت به کشوری جدید و عدم پیدا کردن شغل مناسب، به راه اندازی کسب‌وکار روی می‌آورند.
۲- تحت تأثیر قرار دادن دیگران
این دسته از افراد، صرفا مسیر شروع کسب‌وکار را دنبال می‌کنند تا سایرین را تحت تأثیر کار خود قرار دهند. برای آن‌ها ارزش آفرینی یا ایجاد تغییر در شرایط محیطی چندان مطرح نیست. حتی ممکن است انگیزه مالی قوی نیز نداشته باشند.
آن‌چه که این دسته از افراد را به سمت آغاز کسب‌وکاری جدید سوق داده است، جایگاه اجتماعی یک کارآفرین در اجتماع است. برای این کارآفرینان، افراد به دو دسته کارمند و کارآفرین تقسیم شده و در این میان انتخاب آن‌ها، کارآفرین بودن است.
البته ممکن است انگیزهها و دلایل بیشتری برای شروع یک کسب‌وکار وجود داشته باشد که در این مطلب از وب سایت فیوشکا صرفا به بررسی این دسته از دلایل اکتفا می‌کنیم. در خبرنامه وب سایت فیوشکا عضو شوید تا مطالب مرتبط بیشتری در زمینه کارآفرینی دریافت کنید.
