همان طور که در مطلب قبلی مدل ذهنی کارآفرین چیست گفتیم، داشتن مدل ذهنی مناسب نقش بسیار مهمی  در موفقیت یا شکست یک کسب‌وکار دارد. در این مطلب از وب سایت فیوشکا به مهارت‌ها و راهکارهایی برای ایجاد مدل ذهنی موفق برای کارآفرینی می‌پردازیم.

مدل ذهنی مناسب همانند عینکی است که نحوه تفسیر ما از شرایط و اتفاقات پیرامون‌مان را تعیین می‌کند. همچنین، این مدل ذهنی است که به ما توانایی مقابله با چالش‌های به وجود آمده در مسیر کارآفرینی را می‌دهد. 

این مدل‌های ذهنی با کوتاه کردن مسیر فکر کردن، سرعت تصمیم‌گیری و اقدام ما را در دنیای پیچیده امروزی کاهش می‌دهند. 

چگونه مدل ذهنی مناسب برای کارآفرینی را ایجاد کنیم؟

نحوه تفکر مانند یک کارآفرین و مدل ذهنی کارآفرین قابل آموختن است. به عبارت دیگر، لزوما یک کارآفرین با این مهارت‌ها و مدل ذهنی به دنیا نمی‌آید. ایجاد مدل ذهنی موفق برای کارآفرینی ممکن است به نظر کاری سخت و پیچیده باشد. ولی این مهارت آموختنی است. در ادامه روش‌هایی که می‌تواند در اتخاذ این مدل مناسب برای کارآفرینی مفید باشد را بیان می‌کنیم.

۱– هدف گذاری مناسب

روش‌های مختلفی برای هدف گذاری وجود دارد. یکی از این روش‌ها SMART است. این که هدف مشخص و واضحی داشته باشید بسیار مهم است. بنابراین زمانی را به این منظور اختصاص داده و هدف خود را مشخص کنید. نیاز است تا به خوبی بدانید معنای تلاش‌های هرروزه تان چیست؟

هدف گذاری مناسب در کارآفرینی

اهدافی که بر اساس این روش برای خود در نظر گرفته اید را یادداشت کرده یا با دوستان خود در میان گذارید. به این ترتیب، در قبال آن هدف احساس مسئولیت کرده و تمام سعی و کوشش خود را برای تحقق آن هدف به کار خواهید بست. 

این‌گونه، هر روز برای دستیابی به آن هدف تلاش کرده و احتمال تحقق آن را بیشتر می‌کنید.

۲– برنامه ریزی داشتن و ایجاد عادت

بعد از مشخص کردن اهداف، قدم بعدی برای ایجاد مدل ذهنی موفق برای کارآفرینی برنامه‌ریزی کردن برای رسیدن به اهداف است. این مسئله در کسب‌وکار نیز مهم است و اهمیت انجام تحقیقات و تدوین استراتژی مناسب را نشان می‌دهد.

استراتژی، مسیر رسیدن به اهداف را مشخص می‌کند. با داشتن استراتژي می‌توانید تاکتیک‌ها یا اقدامات متفاوت و مطالعه شده‌ای را به منظور دستیابی به اهداف خود و محقق شدن استراتژي‌تان در نظر بگیرید.

 برداشتن قدم‌های کوچک ولی مستمر نهایتا دستیابی به اهداف بزرگ را ممکن می‌کنند. 

هر روز کاری را برای رسیدن به هدفی که در ذهن دارید انجام دهید و سعی کنید در این میان وقفه‌ای ایجاد نشود. به این ترتیب، عادت‌های مناسب و مفیدی را ایجاد می‌کنید که شما را به اهدافتان می‌رسانند. 

۳– مفهوم هزینه فرصت را در تصمیم‌گیری‌های خود در نظر بگیرید

یکی از مفاهیم مهم در بحث‌های اقتصادی، مفهوم هزینه فرصت (Opportunity Cost) است. این مفهوم در ایجاد مدل ذهنی موفق برای کارآفرینی نیز نقش دارد. بر اساس این مفهوم، زمانی که پول خود را برای خرید محصول یا خدماتی خاص هزینه می‌کنید، دیگر قادر نخواهید بود تا همان پول را برای خزید چیزی دیگر هزینه کنید. این مفهوم در مورد زمان و چگونگی سپری کردن آن نیز بسیار کاربرد دارد.

به این معنا که وقتی تصمیم می‌گیرید تا زمان خود را برای انجام کاری سپری ‌کنید دیگر آن زمان از دست رفته است و نمی‌توانید همان زمان را برای انجام کار دیگری سپری کنید. در واقع زمان سپری شده، هزینه فرصتی است که شما برای انجام کار دیگر از دست داده‌اید. 

هزینه فرصت در کارآفرینی

به عنوان مثال، زمانی که تصمیم می‌گیرید تا به جای کمک گرفتن از فردی فریلنسر کاری را خود انجام دهید تا هزینه‌ای برای آن پرداخت نکنید در حال پرداخت هزینه در قالب هزینه فرصت هستید. می‌توانستید با برون سپاری آن کار به فردی دیگر، زمان خود را به انجام کار دیگری اختصاص دهید ولی تصمیم گرفتید تا این کار را نکنید. 

هر یک از تصمیم‌هایی که در مسیر کارآفرینی اتخاذ می‌کنید، حتی اگر هزینه‌ای مستقیم هم نداشته باشند باز همراه خود هزینه‌ای در قالب هزینه فرصت دارند. زیرا شما قادر نیستید به طور همزمان هم کار «الف» و هم کار «ب» را انجام دهید و ناچارید تا بین گزینه‌های موجود انتخاب کنید.

با پیشرفت تکنولوژی، گزینه‌هایی که باید بین آن‌ها انتخاب کنیم نیز افزایش یافته است. به  همین‌دلیل تصمیم گیری سخت تر شده و باید در زمان کمتری، با در نظر گرفتن گزینه‌های موجود، انجام شود. 

هزینه فرصت را می‌توان به عنوان فیلتری در نظر گرفت که باید در تمامی تصمیم‌هایی که باید در مدت زمان اندک در مسیر کارآفرینی اخذ کرد لحاظ شود.

۴– مصمم بودن را تمرین کنید

یکی دیگر از عواملی که نقش مهمی در ایجاد مدل ذهنی موفق برای کارآفرینی دارد، مصم بودن در تصمیم گیری است. کارآفرینان، مدیران و …. نیاز است تا مهارت ارزیابی و تحلیل موقعیت، جمع آوری داده‌های مناسب و مرتبط و مصمم بودن در تصمیم گیری را بیاموزند. 

کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ‌های بسیاری به دلیل عدم مصمم بودن موسسان آن‌ها در تصمیم گیری با شکست مواجه شدند. همین امر لزوم اطمینان و اعتماد به نفس در تصمیم گیری را بیش از بیش برای کارآفرینان مشخص می‌کند. 

این مهارت را به خوبی می‌توانید در زندگی روزمره تمرین کنید. هر جایی که نیاز به انتخاب یا تصمیم گیری میان گزینه‌های موجود وجود داشت با اطمینان و مصمم تصمیم گرفته و گزینه مورد نظر خود را انتخاب کنید.

این تمرین مصمم بودن در مورد تصمیمات کوچکی در زندگی روزمره به خوبی تأثیر خود را در مورد تصمیمات بزرگ تر و چالش‌هایی که به صورت روزمره در محیط کسب‌وکار با آن‌ها مواجه می‌شوید خواهد گذاشت.  

شک و تردید در زندگی روزانه یک کارآفرین موفق جایی ندارد. در واقع این شک و تردید بزرگ‌ترین دشمن ایجاد مدل ذهنی موفق برای کارآفرینی بوده و عامل شکست کسب‌وکارها محسوب می‌شود. این شک است که فرای وضعیت اقتصادی یا حتی ایده بد و نامناسب برای یک کسب وکار سبب شکست آن می‌شود.

این نحوه تفکر کارآفرین است که می‌تواند موفقیت یا شکست او را مشخص کند. کارآفرین زمانی که به توانایی و مهارت‌های خود شک کند شکست خوردنش حتمی است. 

۵– شکست را برای خود بازتعریف کنید

شکست با خود احساسات و معانی منفی به همراه دارد. ولی این مهارت کارآفرین است که بتواند این شکست را به مسئله‌ای مثبت تبدیل کند. 

شکست خوردن به این معنی است که شما حداقل کاری را انجام داده‌اید که به نوبه خود برای بسیاری از افراد ترسناک و وحشت است. شکست واقعی این است که هیچ کاری انجام ندهید و  دست روی دست گذاشته و همواره به دنبال فرصت مناسب باشید. 

دیالوگ‌هایی که ممکن است در زمان شکست به ذهنتان خطور کند را بارها با خود مرور کنید. حتی بهتر است این دیالوگ‌ها را در جایی یادداشت کنید. یا در مورد این موارد با دوستان خود صحبت کنید. از آن‌ها بخواهید هر روز در مورد این شکست‌ها از شما سوال بپرسند.

در مقابل جواب‌های صادقانه‌ای به این سوال‌ها بدهید. این‌گونه کم کم عادت می‌کنید تا به جای احساس شرم در مقابل این سوال‌ها و در زمانی که به شکست‌های خود فکر می‌کنید، این احساس را با غرور و افتخار جایگزین کنید. زیرا حداقل تلاش خود را کرده‌اید.

۶– با ترس‌های خود مواجه شوید

بسیاری از کارآفرینان از صحبت در مکان‌های عمومی، شکست، سرخوردگی و  شنیدن جواب منفی واهمه دارند. برای خلاص شدن از این ترس‌ها باید با آن‌ها مواجه شد. 

بارها جواب منفی شنیدن کم کم شما را در مقابل این عکس‌العمل‌ها بی حس می‌کند و دیگر ترسی از این وقایع نخواهید داشت. برای مواجه با ترس از صحبت در مکان‌های عمومی می‌توانید در کلاس‌هایی که برای کسب‌ مهارت سخنوری برگزار می‌شوند شرکت کنید.

باید در مقابل جمع احساس راحتی کنید. اگر می‌خواهید مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید می‌توانید در کلاس‌های بازیگری یا استندآپ کمدی شرکت کنید. هر دوی این کلاس‌ها به شما کمک می‌کند تا در مقابل نقاط ضعف خود واکنش نشان دهید.

باید بتوانید برای صحبت با افراد غریبه مهارت کسب‌ کنید. در عین حال، زمان بندی مناسبی برای این صحبت داشته و به خوب بتوانید منظور خود را به آن‌ها منتقل کنید. 

این مهارت مهم برای زندگی روزمره و فروش را می‌توانید با تمرین بازیگری و کمدی به دست آورید.

در عین حال، باید مهارت تفکر انتقادی و توانایی حل مسئله خود را افزایش دهید. کلاس‌های بحث آزاد که به این منظور تشکیل می‌شوند می‌توانند در این زمینه بسیار مفید باشند. 

در این کلاس‌ها می‌آموزید که به یک موضوع از دو زاویه دید مختلف نگاه کنید و آن‌‌را تحلیل کنید. به این ترتیب، خواهید توانست تا دلیل مخالفت مشتریان برای عدم خرید محصولات و خدمات خود را به خوبی درک کنید. 

۷– حفظ کنجکاوی

کنجکاوی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی کارآفرینان است. این ویژگی به کارآفرینان کمک می‌کند تا مدام مشغول آموختن بوده و مزیت رقابتی خود در مقایسه با سایرین را به خوبی حفظ کنند.

حفظ کنجکاوی در کارآفرینی

همین ویژگی بر انتخاب دوستان و اطرافیان کارآفرینان نیز تأثیرگذار است. این ویژگی سبب می‌شود تا به دنبال افرادی باشند که بتوانند موضوع جدیدی را از آن‌ها آموخته یا از تجربیات آن‌ها استفاده کنند. 

۸–دایره مهارت‌های خود را بشناسید

بیشتر اشتباهات نامتعارفی که در زندگی یا کار مرتکب می‌شویم به دلیل انتظارات خارق‌العاده‌ای است که از خود داریم. یکی دیگر از عواملی که در ایجاد مدل ذهنی مناسب برای کارآفرینی نقش دارید شناخت دایره مهارت‌های خود است. اغلب شناخت مناسبی از دایره مهارت‌های حال حاضر خود نداشته و مسئولیتی را به عهده می‌گیریم یا اقدامی را انجام می‌دهیم که بسیار فراتر از مهارت‌های ماست.

همین امر سبب می‌شود تا مرتکب خطاهای جبران ناپذیری شویم. اگر چه ریسک پذیری و پذیرفتن چالش ویژگی‌هایی مثبت قلمداد می‌شوند ولی نباید آن‌ها را با اقداماتی که منجر به نتایج فاجعه وار می‌‌شوند اشتباه گرفت.  

هر چه قدر هم که در یک فیلد استاد بوده و مهارت بالایی داشته باشید، باز هم موضوعاتی که در آن تبحر ندارید بسیار زیاد است و نمی‌توان در همه این بخش‌ها مهارت و شایستگی کسب‌ کرد.

پس بهتر است تا شناخت مناسبی از توانایی‌ها و شایستگی های خود داشته باشید و در دایره‌ای فراتر از آن چه که در آن مهارت دارید تصمیمی نگیرید یا اقدامی انجام ندهید. 

به مرور می توانید دایره مهارت‌های خود را با آموزش و یادگیری افزایش دهید.